آشنایی با پیس میکر یا ضربان ساز قلبی (Pacemaker)
- آیا پزشک تعبیه پیس میکر را برای شما توصیه کرده است؟
- آیا شما یکی از میلیون ها نفری هستید که برای آنها پیس میکر تعبیه شده است؟
- آیا در مورد پیس میکر نگرانی ها یا سوًالاتی دارید؟
با خواندن این مطالب می توانید پاسخ اکثر سوالات خود را در این زمینه بیابید.
در گذشته پیس میکرها را فقط در موارد مرگبار و برای نجات جان بیماران تعبیه می کردند ولی امروزه پیس میکرها قادر هستند که علاوه بر افزایش طول عمر، کیفیت زندگی بیماران را هم بهبود بخشند. به کمک پیس میکر غالب بیماران می توانند به زندگی عادی خود بازگردند، کار خود را از سر بگیرند، از فرزندان و نوه های خود مراقبت کنند و حتی به تفریحات و ورزش خود ادامه دهند.
برای مطالعه هر یک از موارد زیر بر روی عکس کلیک کنید
پیس میکر چیست؟
پیس میکر یا همان “باطری قلب” میتواند کندی ضربان قلب را تشخیص دهد و با فرستادن جریان الکتریکی یک ضربان طبیعی و منظم را مجددا برقرار کند. پیس میکر از قطعات کوچک کامپیوتری و یک باطری کوچک ولی با طول عمر طولانی تشکیل شده است.
پیس میکر در زیر پوست قسمت فوقانی سینه و گاهی در زیر پوست شکم تعبیه می شود (نحوه تعبیه پیس میکر بعداً شرح داده مي شود). پیس میکر قادر به ایجاد جریان الکتریکی است. این جریان الکتریکی از طریق سیمهای مخصوصی که به آنها “لید” (Lead) گفته مي شود و در داخل قلب قرار می گیرند به عضله قلب هدایت می شود و باعث ایجاد ضربان میشود. این سیمها همچنین به پیس میکر کمک می کنند تا از چگونگی ضربان قلب آگاه شده و بتواند در موقع نیاز جریان الکتریکی لازم را بفرستد.
چرا من به پیس میکر نیاز دارم ؟
اگر ضربان قلب شما به حدی کند باشد که منجر به سرگیجه، خستگی، غش، تنگی نفس و یا از دست رفتن هوشیاری شود شما ممکن است به پیس میکر نیاز داشته باشید. در مواردی، کندی ضربان حتی اگر بدون هیچ علامتی هم باشد نیاز به پیس میکر دارد زیرا می تواند به بزرگ شدن قلب یا مرگ ناگهانی منجر شود. این خطرات را پزشک شما پس از بررسی های لازم می تواند تشخیص دهد. در هر حال پیس میکر به شما کمک می کند تا یک ضربان قلب طبیعی داشته باشید.
پیس میکر چگونه ضربان قلب را تنظیم میکند ؟
پیس میکر ضربان قلب را لحظه به لحظه تحت نظر دارد، ریتم قلب را تشخیص می دهد و می تواند براساس آن و همچنین براساس آنچه که توسط پزشک برنامه ریزی شده است در زمان لازم با فرستادن موج الکتریکی به قلب، ریتم طبیعی آن را حفظ کند. پیس میکرها همچنین می توانند فعالیت بیمار مانند از پله بالا رفتن و یا ورزش کردن را تشخیص داده و ضربان قلب را براساس میزان فعالیت، تند یا کند کنند.
بعداز اینکه پیس میکر در بدن بیمار تعبیه شد پزشک می تواند با استفاده از دستگاهی به نام “پروگرامر” (Programmer) آن را از خارج از بدن تنظیم نماید. پروگرامر یک کامپیوتر مخصوص است که به کمک آن پزشک می تواند از روی پوست و بدون درد با پیس میکر ارتباط برقرار کند. بدین وسیله پروگرامر می تواند اطلاعات ذخیره شده در پیس میکر راجع به قلب بیمار را در اختیار پزشک قرار دهد و دستورات و برنامه ریزیهای لازم را ازطریق امواج خاص به پیس میکر منتقل کند.
انواع مختلف پیس میکر ها
اولین پیس میکر که بیش از 50 سال پیش ساخته شد به اندازه یک ساعت رومیزی بود و طول عمر آن بسیار کوتاه بود. امروزه پیس میکرها بسیار کوچکتر هستند، می توانند تا سه حفره قلب را تحریک کنند و عمربسیار طولانی تری دارند.
ساده ترین نوع پیس میکر را پیس میکر تک حفره ای (Single Chamber) می نامند زیرا آنها از طریق یک لید (سیم) تنها به یک حفره قلب که معمولاً بطن راست می باشد متصل می شوند.
پیس میکرهای دو حفره ای (Dual Chamber) دو لید (سیم) دارند که معمولاً یکی در دهلیز راست و دیگری در بطن راست قرار میگیرد. این پیس میکرها قادر به تحریک دو حفره هستند و سبب می شوند که قلب بصورت فیزیولوژیک تری کار کند. در این حالت، مشابه یک ضربان عادی، ابتدا دهلیزها و بعد بطن ها ضربان خواهند داشت.
بعضی از پیس میکرها سه حفره ای (Triple Chamber or Biventricular) نامیده می شوند و دارای سه لید (سیم) هستند. یکی از سیم ها در دهلیز راست، یکی در بطن راست و دیگری در بطن چپ قرار مي گيرد. در این نوع پیس میکر، ضربان بطن راست و چپ بطور همزمان صورت میگیرد و در بیمارانی که مبتلا به نارسائی قلبی شدید هستند این نوع پیس میکر می تواند به افزایش کارآیی قلب هم کمک کند.
