نوار قلب چیست؟
در این ویدیو درباره تاریخچه نوار قلب، دستگاه و روش ثبت نوار قلب و تشخیص آریتمی های قلبی با استفاده از نوار قلب می پردازیم.
سیستم هدایت الکتریکی قلب
قلب انسان دارای سیستم الکتریکی بوده که از یک نقطه در بالای قلب (گره سینوسی-دهلیزی) پالس الکتریکی تولید کرده که در مسیر مشخصی در سرتاسر عضله قلب پخش می شود تا باعث انقباض یکپارچه قلب بشود. امواج الکتریکی تولید شده توسط قلب در هر ضربان به سطح پوست نیز منتشر می شوند و این باعث شد تا پزشکان به دنبال راهی برای ثبت این امواج بگردند.
دستگاه ثبت نوار قلب
برای اولین بار Willem Einthoven پزشک و فیزیولوژیست هلندی در سال 1895 میلادی اقدام به ساخت دستگاهی کرد که با آن بتوان امواج الکتریکی قلب را از سطح بدن ثبت کرد. این دستگاه با استفاده از یک میدان مغناطیسی قوی و سیم هایی برای هدایت جریان الکتریکی کار می کرد. حدود 270 کیلوگرم وزن داشت، لازم بود با آب سرد خنک شود و به 5 نفر برای راه اندازی و کار کردن نیاز داشت.
برای استفاده از این دستگاه لازم بود بیمار هر دو دست و پای چپ خود را داخل سطل هایی از ترکیب آب و نمک فرو کند تا جریان الکتریکی توسط دستگاه ثبت شود. در نهایت این دستگاه توانست اولین نوار قلب را بر روی کاغذ ثبت کند و Willem Einthoven بخاطر این اختراع جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد. در نهایت با پیشرفت علم مهندسی و پزشکی، امروزه دستگاه ثبت نوار قلب به اندازه یک جعبه رومیزی بوده و تنها 3 کیلوگرم وزن دارد.
مراحل ثبت نوار قلب
1- بیمار باید ابتدا در حالت خوابیده یا نیمه نشسته قرار بگیرد.
2- به هر دست و پای بیمار یک رابط مثل گیره لباس وصل شده که در داخل آن صفحه فلزی برای انتقال بهتر جریان الکتریکی وجود دارد.
3- بر روی جلوی قفسه سینه بیمار شش عدد رابط دیگر با چسب موقتی یا بادکش وصل شده که امواج را از جلوی سینه ثبت می کند.
4- در نهایت با روشن کردن دستگاه، جریان الکتریکی قلب بصورت یک نوار قلب برای مدت چند ثانیه ثبت و ذخیره می شود.
امروزه یک نوار قلب استاندارد دارای 12 بخش مجزا بوده که هر بخش در افراد با سیستم الکتریکی طبیعی قلب شکل بخصوصی دارد.
نوار قلب در رابطه با هدایت الکتریکی قلب اطلاعات مفیدی به پزشک می دهد و ممکن است دارای نشانه هایی از آریتمی یا سایر بیماری های قلبی باشد ولی اطلاعاتی در رابطه با درصد گرفتگی عروق خونرسان به عضله قلب، میزان قدرت پمپاژ عضله قلب یا شدت اختلالات دریچه ای به پزشک نداده و معمولا لازم است برای بررسی بیشتر سایر اقدامات تشخیصی تکمیل کننده نیز انجام شود.
